Kronik Prostatit
Kronik prostatit tedavi edilmediğinde abse oluşumu, testis iltihabı ve sepsis gibi daha ciddi durumlara dönüşebileceği gibi, kişinin bağışıklık sistemi baskılanıp kendiliğinden düzelebilir. Bununla birlikte, hastaların çoğunda bu hastalık zaman zaman daha da kötüleşerek kronik bir duruma dönüşür.
Kronik prostatit ne anlama gelir?
İdrar kesesinin hemen altına yerleşmiş erkeklerde meni (semen) içeriğinin bir kısmının üretildiği yaklaşık ceviz büyüklüğünde bir bez dokusu prostat olarak bilinir. Bu bez dokusunun iltihabi hastalığı prostatit olarak bilinir ve genellikle üreme çağındaki erkeklerde görülür. Kronik prostatit, prostatit ile ilgili şikayetlerin üç aydan uzun sürmesi durumunda ortaya çıkar.
Kronik prostat iltihabı nasıl ortaya çıkar?
Altta yatan nedene bağlı olarak incelenir. Bununla birlikte, bakteriyel bir enfeksiyon nedeniyle kronik bakteriyel prostatit olarak adlandırılır. Kronik prostatit veya kronik pelvik ağrı sendromu olarak bilinen benzer şikayetlerin görülmesi ve sebebi tam olarak belirlenememesi durumunda, tıbbi bir sebep yoktur. Bu ikinci tür hastalık vakaların yaklaşık %90’ını oluşturmaktadır.
İdrar yolu enfeksiyonu (E. coli, Klebsiella, Enterokoklar vb.) ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklardan (klamidya, mikoplazma, ureoplasma, gonore vb.) kaynaklanan bir enfeksiyon ajanı, prostat iltihabı ya da prostat iltihabı oluşturabilir.
Kronik prostat iltihabı belirtilerini nasıl tanımlayabiliriz?
Normalde alt pelvis, özellikle makat ve testisler arasında ağrı yapar. Sırtın ardından penise ve alt karın bölgesine doğru ağrı yayılabilir. Sık idrara çıkma, yanma, zorluk, sıkışma hissi gibi idrar yapmakla ilgili sorunlara neden olabilir. En sık görülen seksüel sorunlar ise ağrılı boşalma ve boşalma zorluğudur. Bu hastalıkta görülebilen cinsel sağlık sorunları, erken boşalma ve cinsel isteksizliktir. Yine hastaların bir kısmında şeffaf ya da renkli, kokulu ya da kokusuz akıntı görülebilir.
Kronik prostatitle nasıl başa çıkılır?
Doğru tedavi için doğru teşhis konulması gerekir. Altta yatan nedene göre tedavi planlanır.
Antibiyotik ve İlaç Tedavileri: Bakteriyel prostatit için antibiyotik kullanımı uzun süreli olmalıdır. Uzun süredir tekrarlayan ya da devam eden enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi altı ay kadar sürebilir. İltihap önleyici, ağrı kesici, idrar yapmayı kolaylaştırıcı ve kas gevşetici ilaçlar, antibiyotik tedavisinden fayda görmeyen olgularda kullanılır.
Yaşam Tarzı ve Diyet Değişiklikleri: Baharatlı, alkollü ve asidik gıdalardan kaçınılmalıdır. Soğuktan korunmak için soğuk ve sert zeminlere oturmamalıdır. Düzenli olarak ve sık sık boşalmak şikayetleri azaltır. Uzun süre bisiklete veya ata binmek, soğuk suda yüzmek ve sudan çıktıktan sonra ıslak mayo ile dolaşmak bu hastalığın artmasına neden olabilir. Sıcak terapiler ve sıcak oturma banyosu gibi çeşitli yöntemler, bireyin rahatlamasını sağlar. Kabız kalmamalıdır. Stres ve kaygı, hastalığın ilerlemesine neden olur. Prostat masajı, prostatın içindeki iltihaplı sıvıların boşalmasını sağlar. Aynı zamanda prostatın gerginliğini ve ödemini azaltarak şikayetleri hafifletir.
Pelvik taban ve kegel egzersizlerinin ağrıyı azalttığı ve hastalığı hafiflettiği bildirilmektedir.
Şok Dalga Tedavisi (ESWT): Düşük yoğunluklu ses dalgaları prostata gönderilir. Bu tedavi hem bölgenin kanlanmasını ve doku yenilenmesini teşvik eder hem de enflamasyonu azaltır. Bu nedenle hem sorunları gidermek hem de tedavi edici olmak mümkündür. Bu yaklaşımın bilinen hiçbir yan etkisi yoktur.
Termoterapi ve Transüretral Mikrodalga Tedavisi (TUMT): Prostat içerisine uygulanan yüksek ısı, enflamasyonu azaltmak, enfekte olmuş prostat dokularını koagulasyon nekrozu yoluyla yok etmek ve şikayetleri azaltmak için kullanılır. Dirençli kronik prostatit tedavisinde etkili bir yaklaşımdır.
Bitkisel tedaviler: Saw palmetto ve Serenoa ekstresi gibi bitkisel ürünlerin ve probiyotiklerin şikayetleri azaltabileceği ve antibiyotiklerin etkisini artırabileceği gösterilmiştir. Karpuz, nar, kızılcık, keten tohumu, yeşil çay, arı poleni ve çörekotugibi yiyeceklerin prostat iltihabına iyi geldiği bilinmektedir.
İdrar yapmakta güçlük çeken kişiler için prostata yönelik cerrahi tedaviler uygulanabilir. Prostat sıvısında aynı bakteri bulunması durumunda, enfekte dokuları ortadan kaldırmak için cerrahi tedavi son seçenektir.
Kronik prostatit teşhisi nasıl yapılır?
Üroloji uzmanı kronik prostatiti teşhis edebilir. Öncelikle hastanın özgeçmişi ve anamnezi incelenir. Sonrasında hem parmakla hem de sistemik bir prostat muayenesi yapılır. Bu muayene sırasında prostatın hem boyutu hem de kıvamı değerlendirilir. Gerekirse, masaj yapılarak gelen akıntıdan bir örnek alınıp mikroskop altında incelenebileceği gibi, PCR ile mikrobik ajanları araştırmak için laboratuvara gönderilebileceği de mümkündür. Gerekirse kan, idrar ve semen tetkikleri yapılabilir. Yine gerekli görülmesi durumunda, ultrason, magnetik rezonans görüntüleme (MRI), sistoskopi ve diğer radyolojik ve endoskopik tanı testleri kullanılabilir.
Kimler kronik prostatite yakalanabilir?
Kronik prostatit, korunmasız çoklu ilişkiye giren, sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren, soğuk ortamlarda kalan ve bisiklet veya at biniciliği gibi sporlar sırasında prostata mikrotravmalara maruz kalan kişilerde daha yaygındır. Sıklıkla cinsel olarak aktif ve üreme çağındaki erkeklerde görülür. Ancak daha ileri yaşlarda da gözlemlenebilir.
Kronik prostatit için ideal yaş aralığı nedir?
20 ila 45 yaş arasındaki cinsel olarak aktif ve üreme çağındaki erkeklerde kronik prostatit sıklıkla görülür. Ancak daha ileri yaşlarda da gözlemlenebilir. Genç erkeklerde korunmasız ilişkilerle bulaşan ajanlar en yaygındır, ancak ileri yaş erkeklerde idrar yolu enfeksiyonlarıdır.
Opr. Dr. Ali Erhan Eren
Hakkımda.